گروه سرویس سیاسی راه سلام/ شهرستان چرام. در جنوب و جنوب‌شرقی شهرستان كهگیلویه واقع و مشتمل است بر دو دهستان به نامهای چرام و القچین و شهر چرام كه مركز بخش محسوب می‌شود (ایران. وزارت كشور، ۱۳۸۴ ش، ذیل «استان كهگیلویه و بویراحمد»).
شهر چرام در ۳۰ شهریور ۱۳۵۴ تأسیس گردید (ایران. وزارت كشور، ۱۳۸۲ ش، ذیل «استان كهگیلویه و بویراحمد»). در ۱۳۷۵ ش، جمعیت آن ۸۰۰ ، ۱۹ تن بوده است (مركز آمار ایران، ۱۳۷۸ ش، ص ۵۵).
در قرن ششم، ابن‌بلخی (ص ۱۴۴) چرام و بارزنگ را دو ناحیه به شمار آورده و از هوای سرد و كوههای همیشه پر برف و شكار فراوان آن یاد كرده است. حمداللّه مستوفی نیز در قرن هشتم تقریباً سخنان ابن‌بلخی را تكرار كرده است (رجوع کنید به ص ۱۲۸). در دوره صفویان چرام شامل دو قسمت سردسیر و گرمسیر بود (غفاری، ص ۳۷).
ايل چرام بين ايل هاى بويراحمد سفلى، بويراحمد گرمسير، باشت و باوى و بويراحمد عليا واقع شده است. اين ايل داراى ۲۸ طايفه است که عبارتند از: آرندى، بايارى، بگ ها، بنارى، حسام بهاء الدينى، بىرو خرى، خواجه ها، ۲۰۰، درويش ها، ديلگانى، سلمانى ها، شيخ گلبهار، شيخونى، گشتاسب، ميرزاها، محمود آوودى، مسيح شاهى ، اولاد محمدكاظم خان، بابكانى، بادلانى، خواجه هاى عرب، زيلايى، طاس، احمدى، سادات اسماعيلى، سادات امامزاده على، سادات علايى، سادات ميرسالار.
طایفه حسام بهاءالدینی:
اگرچه بنا بدلایل متعددی پیدا کردن اسناد رسمی از ورود طوایف و ایلات به ایران در ابتدای تاریخ بشریت کاری سخت و بسیار طاقت فرساست اما آنچه که معلوم است زاگرس نشینان یا قوم لُر کمترین تغییرات ژنی را نسبت به سایر اقوام در ایران دارند و اساسا این قوم بعنوان پاک ترین قوم ژنی و اصیل ترین قوم ایرانی در تاریخ معرفی می شود.
ریشه واژه حسام الدین در یونانی به معنی «مقام بالا» و «خوش آواز» است. این لقب نخستین بار به حسام الدین نخستین سر سلسله طریقه مولویه و از خاص‌ترین شاگردان مولانا و دوست بهاء ولد فرزند مولانا تعلق گرفت.
آنچه که در کتب تاریخی به نویسندگی نویسندگان ایرانی ، عرب و اروپایی راجع به طایفه حسام بهاالدینی ربط داده شده متغیر و بنظر می رسد برای ریشه یابی نهایی جهت شناخت بیشتر از تاریخچه این طایفه و البته اغلب طوایف زاگرس، بایستی تلاش های بیشتری صورت بگیرد.
برخی نویسندگان عرب راجع به طایفه حسام بهاءالدینی اینگونه نوشته و معتقدند: بهاءُالدّین وَلَد، محمد بن حسین خطیبی بکری (۵۴۳–۶۲۸ق/۱۱۴۸–۱۲۳۱م)، معروف به بهاء ولد، سلطان‌العلما، عارف، واعظ، از مشایخ تصوف و گفته می‌شود که پدر مولانا جلال‌الدین بلخی است.
بهاءالدین محمد ولد پسر حسین بلخی معروف به مولانای بزرگ سلطان العلما لقب داشت و از بزرگان علما، و اقطاب صوفیهٔ خراسان شمرده می‌شد و رشتهٔ طریقت و خرقهٔ ولایتش چنان‌که مشهور است به امام محمد غزالی می‌پیوست. پدر بر پدر از مردم بلخ و ساکن آن دیار بودند، جملهٔ اجدادش از مشایخ و بزرگان آن دیار بودند.
برخی نویسندگان اروپایی اما راجع به طایفه حسام بهاءالدینی اینگونه نوشته اند: در سال ۵۵۰ هجری قمری حسام الدین شوهلی یا سوهلی از سوی سلجوقیان به فرمانروایی لرستان و قسمتی از خوزستان گماشته شد.پسران خورشیدی از اعضای طایفه جنگروی که محمد و کرامت نام داشتند، به او پیوستند. شجاع الدین خورشید، نواده محمد، نیز به حسام الدین خدمت میکرد و شحنه گی برخی از ولایات لر کوچک را به عهده داشت. بعد از مرگ حسام الدین شوهلی، شجاع الدین خورشید با استقلال به حکومت پرداخت. او به تدریج تمام لر کوچک را به تصرف درآورد و حکومتی ایجاد کرد که بیش از چهارقرن حکمرانی کرد. حکومت اتابکان لر کوچک طولانی‌ترین حکومت ایرانی بعد از اسلام است. آخرین فرمانروای لر کوچک شاه وردی خان بود که به دست شاه عباس اول کشته شد و حکومت اتابکان لر کوچک به پایان رسید. میرنوروز پسر شاهوردی خان می باشد.
برخی نویسندگان ایرانی اما راجع به طایفه حسام بهاءالدینی اینگونه قلمفرسایی کرده اند: قاضى بهاء الدين، ابوالمحاسن عثمان بن على بن ابى بكر بن على شافعى كوهگيلويى از فقيهان بزرگ مذهب شافعى بود. او فقه را از محضر لسان الدين، نوح بن محمد سمنانى و خطيب شمس الدين، فرا گرفت و در مدرسه عضديه تدريس مى كرد و چون از درس و بحث فارغ مى شد، به تأليف كتاب مى پرداخت و همچنين به حل مشكلات و اختلافات مردم و عيادت از مريض ها و خدمتكاران خود مشغول بود و هرگز از انجام اين امور غفلت نمى كرد.
بهاء الدين در هجده سالگى از كهگيلويه به شيراز رفت و در مدرسه فرازيه از محضر درس لسان الدين استفاده كرد. آنگاه به تبريز رفت و خدمت مولانا علاء الدين طاووسى، مولانا فخر الدين جاربردى، مولانا شرف الدين طيبى و مولانا شمس الدين محمد خطيبى رسيد و از تمام اين دانشمندان استفاده علمى كرد. او ه بار به حج مشرف شد و در آخر عمر به گوشه عزلت آرميد.
تاريخ وفاتش به سال ۷۸۲ هجری قمری برمی گردد.
به گزارش راه سلام/ بهرحال تاریخ دست نوشته بشر است و تغییرات فراوان دارد اما آنچه این روزها و در قرن بیست سوم می توانیم از طایفه حسام بهاءالدینی نام ببریم این است که این طایفه از طوایف اصیل و بسیار ریشه دار زاگرس ایران که در نقاط مختلفی از استان های کهگیلویه و بویراحمد، خوزستان ، فارس و بوشهر سُکنی گزیده اند، است و البته شناسایی و جمع کردن آنان مانند تاریخ گذشتگان متاسفانه میسور نیست.
آنچه که در نوشتار تمام نویسندگان اروپایی ، عرب و ایرانی نسبت به طایفه حسام بهاء الدینی به ثبت رسیده همگی نشان از شاخصه هایی چون اعتقاد به مذهب، مکتب ، قدرت، حکومت ، سخنوری، جسوری و شجاعت دارد.
در شهرستان چُرام اما طایفه حسام بهاءالدینی مشخصا در روستاهای دمدره ، امامزاده بی بی رشیده (س) ، سَر دره ، القچین سفلی ، شهرهای دهدشت مرکزی و چُرام در نقاط گرمسیری و بخشی از نقاط سردسیری نظیر چاسخار ، دره کُر و دره مروارید سکونت دارند که با کمی بررسی اجمالی بخوبی می توان به تغییرات دورن طایفه ای آنها هم پی برد. ازدواج های فامیلی گسترده با طوایف متعدد بر حجم جمعیتی آنان افزوده است.
آنچه در برخی اسناد و روایات کُتب قدیمی روایت شده و البته شرایط کنونی ساکنان روستاهای سه گانه دَمدره ، امامزاده بی بی رشیده (س) خواهر امام رضا علیه السلام و سَردره نیز همانگونه نیز نشان می دهد، ساکنان این روستاها، مردمانی تحصیلکرده ، خوش سخن ، جسور ، شجاع ، اهل درک و ادب ، اخلاق مدار ، اهل معاشرت ، متواضع و پایبند به اصول و رسوم ایلیاتی که همان صله ارحام و جنگاوری است می باشند.
این روستاها بدلیل قرار گرفتن در میان دو شهرستان چُرام و کهگیلویه از یکسو و داشتن اراضی گسترده زراعی و باغی و احتمالا نفتی از سوی دیگر به منطقه ای سوق الجیشی در میان مردم محلی شهرت دارد.
وجود سفره های آبی فراوان ، گذر عبور خطوط لوله آب و داشتن یک ایستگاه پمپاژ آبرسانی به شهرستان کهگیلویه بر اهمیت جایگاه این روستاها افزوده اگرچه نیازمند حمایت دوچندان دولتمردان در حوزه اشتغالزایی هستند.
مردم محلی شهرستان چُرام، روحیه ساکنان این روستاهای سه گانه را به روحیه جنگجویان کوهستان یا همان سریال ژاپنی لیانگ شان پو که در اوائل دهه ۱۳۷۰ شمسی در شبکه یک صدا و سیما پخش می شد ربط می دهند.
در آن سریال لین چانگ، فرماندهٔ قدرتمند گارد امپراتوری از سوی کائو چیوی تشنهٔ قدرت به توطئه علیه امپراتور متهم و به مرگ محکوم می‌شود. لین چانگ به تبعید محکوم می شود اما در ادامه داستان، ساکنان لیانگشان پو که آوازهٔ دلاوری‌های لین چانگ را شنیده‌اند او را به ریاست گروه خود برمی‌گزینند و هم پیمان می‌شوند تا با ظلم و فساد کائو چیو و اطرافیانش مبارزه کنند.
به مرور زمان افراد بیشتری ۱۰۸ ستاره را تشکیل می‌دهند که قدرت و قابلیت‌های فوق‌العاده‌ای دارند.
در سکانس پایانی سریال، کائو چیو بدست ژنرال لین چانگ کشته می شود.
” لیانگ شان پو نام منطقه‌ای در کوهستان‌های چین در کرانه‌‌ی رود زرد و محل استقرار شورشیان چین بود. همان طور که از نام سریال بر می‌آید منظور از کرانه رود در واقع رود زرد در چین است.”
به گزارش راه سلام/ امروز بیست هشتم آذرماه ۱۴۰۲ اما جمعی از جنجگویان کوهستان در شهرستان چُرام که از ریشه های طایفه ای حسام بهاء الدینی بااصالت در زاگرس برخوردارند، ” حجت الاسلام و المسلمین سیدعلی محمد بزرگواری ” نماینده ادوار هشتم و نهم مجلس شورای اسلامی و کاندیدای انتخابات دوازدهم خانه ملت در بهارستان تهران را به میهمانی خانه های خود پذیرفتند.
ساکنان این روستاها بعد از چهل سال از انقلاب اسلامی، برای یکبار و برخلاف تمام انتخابات های گذشته، همگی برادرانه و خواهرانه، زانو به زانو در کنار هم نشستند تا پذیرای قدوم کاندیدایی که به شجاعت و صداقت در کهگیلویه بزرگ معروف است، باشند.
برخلاف اعلب مناطق، نمایندگان این سه روستا هیچ درخواست شخصی از بزرگواری نخواستند و تنها دو برنامه عمومی اشتغالزا برای کهگیلویه بزرگ را به این عضو سابق کمیسیون کشاورزی مجالس هشتم و نهم شورای اسلامی پیشنهاد دادند.
آنان به ” بزرگواری ” گفتند نه نماینده ای که وعده انتقال خطوط آب از رودخانه تُغار را برای اراضی کشاورزی شان داد خطوط لوله و آبی آورد و نه آن نماینده ای که قرار بود با فاینانس های ارزی، پالایشگاه پتروشیمی در دشت آهوباز شان احداث کند، چاهی و دَکلی حفر کرد تا بوی نفت بر سر سفره های شان به مشام برسد.
نمایندگان این روستاها از بزرگواری صادقانه خواستند در زمان ورود به مجلس دوازدهم با همان صداق و شجاعت همیشگی فقط بفکر پیگیری و نظارت بر اجرای این دو خواسته عمومی جوانان بیکارشان باشد.
آنان دشت های وسیع را نشان بزرگواری دادند و تاکیدکردند اگر نمایندگان گذشته به وعده های آبی و نفتی که دادند عمل می کردند الان این دشت های بی حاصل تشنه آب نمی ماند.
” حجت الاسلام و المسلمین سیدعلی محمد بزرگواری” هم از میهمان نوازی روستانشینان تمجید و تقدیر کرد و از اینکه مسوولان گذشته نتوانستند در وعده هایی که داده اند جامه عمل بپوشانند از مردم عذرخواهی کرد.
او گفت: من از جانب آقایان از شما اقشار کم درآمد ، زحمتکش ، صادق و البته شجاع روستاهای سه گانه دَمدره، امامزاده بی بی رشیده (س) و سَردَره ، پوزش میطلبم و اگر توفیق نصیب اینجانب در مجلس دوازدهم شد تردید نکنید که پیگیر اجرای این خواسته های بحق خواهم بود و برعملکرد مسوولان ملی، استانی و شهرستانی در زمان اجرای پروژه ها تا نتیجه نهایی، نظارت مستمر خواهم داشت.
بزرگواری، مهمترین دستاوردهای خود در مجالس هشتم و نهم را ” صداقت و راستگویی ” با مردم حوزه انتخابیه اش در کهگیلویه بزرگ عنوان و خاطرنشان کرد: به شما مردم کهگیلویه بزرگ از همین مکان مقدس که در جوار بارگاه مقدس خواهر امام رضا علیه السلام هستیم قول می دهم همانند گذشته در کنارتان با صداقت و شجاعت تمام گام بردارم و بدنبال هیچ سود و منفعتی برای خود و خانواده ام نباشم.
به گزارش راه سلام، آنچه امروز چهره روستاهای دَمدره، امامزاده بی بی رشیده (س) و سَردَره را زیبا کرد، علاوه بر حضور حاج آقای بزرگواری در میان روستانشینان، حضور همگی مردان و زنان این روستاها برای برافراشتن عَلَم صداقت و شجاعت در کنار هم بود، اتفاقی که در چهل سال گذشته هیچوقت به این زیبایی در میان این روستاها و با حضور تمام روستانشنیان بصورت مُتحد رخ نداده بود.
خداقوت به میزبانانی که صادقانه برای توسعه سرزمین مادری شان می کوشند و از دایره برادری و برابری خارج نشدند.
3 پاسخ
چه تاریخچه فاخری از طایفه وایل حسام الدینی چرام
بی شک از همه ی نامزدها پاکدست تر،صادقتر و شجاع تر هست و ان شا الله پیروز میدان
اولا ضمن احترامی که به سید حق و حقیقت قایلم ضرب الپثلی هست گه میگن این گرگ سالهاست با گله اشناست پس اقای بزرگواری در دوراتیکه نه تحریم بود نه تورم ۶۰ درصری چرا اب حومه غربی و زمینهای تشنه را امان نداد چه پاس بسا هاییکه که دوران بعد ایشان اماده بابش هاییکه شنیده شد ولی فقط صدای در تنگه که دوبله پیکرد چیز دیگری نبود ولی با در چهار سال که اتدک روز هایش مانده هست به بیمارستانی که در زمان بزرگواری ندا داد شد ک در زمان عدل شالده خاکی بود که همزمان با ان بیمارستان باشت باشت بیمار ویزیت میکرد ی شالده خاکی الان دلرد طبقه دوم اون تکمیل میگردد و فسفاتیکه فقط به اسم در ۱۲ سال محبوس مانده بود ولی الان نمام مراحل دزیر بنایی ان از اب برق و چاه و ساختمان ان در حال تکمیل شدن هست از کیست که بر کیست پس بر گردیم بهمون ضر بعل مًل اگر گرگی باشد که بتوان از این اقتصاد در هم ریخته و پا شکسته چیزی بگیر پس درنده تر از خودش نیست که اشناست فلذا باید گفت بیا که خودت یکه تازی این غولهای بهارستان موحد خودت هستی بتاز که شایسته تازید ن هستی مانا باشید با انتخاب اصلح